De Regte Hei/De Regte Heijden, sept 2018

Wandeling over De Regte Heide/Riels Laag, 6 sept 2018We komen samen in de huiselijk aandoende winkel en zitruimte van boerderij De Regte Heijden, Riel/Goirle van Wim en Harriëtte van Roessel. De geserveerde koek smaakt heerlijk. Met welke ingrediënten? Natuurgids Johan voert ons eerst naar de oostzijde van de boerderij. Daar staat de bijzondere doornappel.

Ook hier, zoals in Tilburg, is bebouwing op hoge zandruggen ontstaan. Johan duidt de discrepantie tussen doorontwikkelde landbouw en geschonden natuur, met alle ecologische gevolgen vandien. Landbouw leidde tot het hebben van bezit. Daardoor verdween de samenhang tussen de verschillende natuurgebieden. Die gedachte m.b.t. eigendom evolueert nog steeds. Johan adviseert ons het boek ‘Sapiens, een kleine geschiedenis van de mensheid’ van Yuval Noah Harari aan. Thema van deze wandeling: de droogte van dit jaar en de gevolgen ervan, nu en op de lange termijn. Nieuw beleid door onder meer de Waterschappen is nodig, zoals niet sproeien, maar water d.m.v. verhogingen waterpeil naar de wortels van planten brengen. We komen langs de grafheuvels en zien laagvliegende zwaluwen: die pikken in hun vlucht insecten op.

De lunch is een verrassing, met producten die van de boerderij komen en daar ook zijn klaargemaakt, behalve het brood dat van een biologische bakker komt. Wel eens net gekarnde roomboter geproefd? En dan de toetjes? Velen gaan minstens driemaal een ander halen! Vervolgens geeft Wim ons een rondleiding over hun boerderij. En hoe! Rustig, met humor, enthousiasme en relativerend over de ene, voor hen noodzakelijke, oorzaak voor innovatie na de andere, uiteindelijk gericht op ecologisch boeren. Wim en Harriëtte hebben de boerderijen van hun beider ouders overgenomen en konden daardoor in Riel aan de Leij een nieuwe boerderij opzetten. Aanvankelijk boerden ze traditioneel. Maar, zo’n groot aantal koeien en een kalfje meteen bij zijn moeder weghalen? ‘Gewoon’ doordat ze stap voor stap tot het inzicht kwamen dat ze op andere manieren wilden gaan werken. Dus, veel koeien weg: nu een ‘familie’ van 100 koeien. Een stal bouwen waarin koeien automatisch kunnen worden gemolken, én een stal met vrije loop. In de eerste stal loopt de urine door gaten in de vloer weg en wordt de poep met resten van vlas tot goede mest samengeklonterd. Daar is veel vraag naar. Alle koeien staan vandaag lekker buiten, hoewel het gras nog maar pover voedsel geeft.
Het idee om alle kalfjes vier maanden bij hun moeder te houden? Mooi, maar, financieel niet vol te houden. Nu worden de stiertjes met zes weken gecastreerd en, ja, moeten de meeste naar de slacht. Het melken van de koeien gaat automatisch. Ze worden tweemaal per dag naar de ‘melkstal’ gedreven. Een systeem herkent elke koe en die wordt gemolken totdat het voor haar voldoende is.
Op de stallendaken liggen zonnenpanelen van de coöperatie: nu 1.000, binnenkort + 600 + 300. Ze hebben een zonnenboiler en drie warmtepompen uit hemelwater. Gebruiken daardoor helemaal geen gas meer.
Buiten een wei met vaarzen, ossen en één stiertje. Daartussen loopt een osje dat net één dag bij zijn moeder is weggehaald na een jaar bij haar te kunnen drinken: mama brult haar kalfje toe en zoon brult hart verscheurend terug. Wim is nuchter, tja, het was tijd.

Ze hebben ook vrij lopende kippen: uit een legbatterij en een zelf ingevoerde Franse soort. De kippen hebben hun eigen ‘flexibele huis’ en ook een ‘kip-caravan’. Voorts heeft de familie subsidie gekregen om walnoten- en fruitbomen op hun grasland te planten. Alweer een kans om meer ecologisch te kunnen ‘boeren’.
Dan klimmen we ook nog een ludieke uitkijktoren op, door kunstenaars opgezet. Mooi uitzicht. Moet helaas weg, want de gemeente heeft er geen toestemming voor gegeven.
Iedereen is vol lof over de manier waarop Wim en Harriëtte hun boerderij steeds meer naar ecologisch ombuigen. “Hoe kom je aan al die kennis uit zoveel wetenschapsgebieden?” Laconieke Wim volgt publicaties en luistert naar mensen met verstand van zaken. Tenslotte wijst hij nog op de vleermuizenkelder, tussen schuur en talud in geperst. Sommige deelnemers willen heerlijks waarvan ze bij de lunch hebben gesmuld, in het winkeltje kopen. Ook heel gezellig!

Cocky Verweij, publicaties

Belangrijke links