LocHal Tilburg, 15 dec 2021​

Na de koffie stijgen we met onze gidsen Emmy en Charlotte in twee groepen òf naar elders in dit immense gebouw. Vanaf het aangebouwde Stadsbalkon heb je een wijds uitzicht over de zuidzijde van Tilburg met het kroepoek dak van het NS-station. In deze ruimte is recentelijk de viering van het 125-jarig bestaan van de voetbalclub Willem II herdacht, onder meer door “De zeven hoofdzonden van Tilburgers”, gevisualiseerd door zeven speelse doeken, mét digitale uitleg. Gevolg: er kwam heel wat meer en ander publiek de LocHal in dan gewoonlijk.

Gids Charlotte start met een kort historisch overzicht. Bij de ontwikkeling van de LocHal zijn zes gemeenten betrokken. Dat vergt veel overleg.

Geschiedenis van de Spoorwerkplaats
In 1863 rijdt de eerste stoomlocomotief met treinstellen tussen Breda en Tilburg. Meteen is duidelijk dat deze locomotieven en rijtuigen onderhoud nodig hebben en dat dat veel ruimte vergt. Tilburg krijgt één van de hoofd spoorwerkplaatsen van Nederland. Tilburg kent in die tijd geen werkloosheid, want er is textiel(huis)industrie en tuinbouw/veeteelt (schapen). Van boven de rivieren komen arbeidskrachten naar het zuiden, doordat de spoorwerkplaatsen veel mensen werk verschaffen. 
Deze arbeiders zijn protestant/hervormd, niet katholieke en vormen socialistische vakbonden. Iets nieuws voor Noord-Brabanders. De socialisten komen in nieuwe wijken te wonen: Veldhoven en De Besterd, de “rooi dorpen”. Het gebied spoorzone was ommuurd: “de verboden stad”.

Functies van de LocHal
De LocHal is eigendom van de gemeente Tilburg. Daarnaast zijn er vier commerciële huurders als “Seems to me” dat de concertzaal en het atrium huurt.
Er is zoveel mogelijk herbruikt materiaal toegepast, zoals de ‘zwevende pijlers’: deze oude buitenmuren van staal en glas vind je op veel plaatsen terug. Op de begane grond rust een groot tafelblad op oude wielen en andere tafelbladen liggen op stapels, afgeschreven boeken.

 1 Stadsbibliotheek
De Stadsbibliotheek is van de Schouwburgring naar de LocHal verhuisd. Aan de Schouwburgring was de bibliotheek al bezig met het oplossen van problemen voor en door degenen die die problemen betreffen, in Labs of werkplaatsen, ondersteund door wetenschappers van Tilburg University en van Fontys Hogescholen. Op zich is deze bibliotheek zo steunpunt voor andere bibliotheken geworden én een voorbeeld met haar Labs of werkplaatsen. 
Haar uitgangspunt is: betrokkenen transformeren informatie naar kennis. Zo is een bibliotheek nieuwe stijl ontstaan: boeken zijn niet meer de voornaamste informatiedragers van deze tijd.
De Tilburgse Stadsbibliotheek heeft dan ook in 2020 de prijs van beste bibliotheek van Nederland gewonnen, gekozen door bevolking en vakjury. Die bibliotheek vind ik werkelijk grandioos, dankzij de vele laagdrempelige Labs en faciliteiten. Ondanks het grote aantal jonge mensen dat her en der zit te werken, maakt het geheel een rustige en vriendelijke indruk en heeft niets van een holle, immense kolos.

2 Concertzaal
De Concertzaal van Berlage, voorheen in het Concertgebouw in Amsterdam, is nu ook als zodanig in gebruik én eveneens voor conferenties etc, want de ruimte beschikt over geluidsdichte wanden. 

3 De Labs of werkplaatsen
De Labs of werkplaatsen dienen om problemen op te lossen. Er zijn: het Stadsbalkon, de Glazen zaal, het Digilab, het Kunstlab, het foodlab, het Futurelab, het Gamelab, de Kennismakerij, de Stemmingmakerij, het Tijdlab en het Woordlab. 

3.1 Het FoodLab
In het foodlab werken ecologisch en circulair werkende boeren samen met stedelijke belangengroeperingen die óók het milieu willen sparen door middel van ecologisch en circulair werken. Samen zijn ze toekomst gericht. Hun overleg vindt regelmatig in de Stemmingmakerij plaats.

 3.2 De Stemmingmakerij
Wij nemen plaats in deze rustige ruimte met de menie kleuren van het stoomtijdperk. De aardkleuren staan ook voor de veelkleurigheid en diversiteit van de samenleving. De Stemmingmakerij is als het ware de proeftuin van de bibliotheek, gericht op de toekomst! In de Stemmingmakerij komen gevoelige onderwerpen aan de orde die intimiteit behoeven. De bibliotheek initieert de onderwerpen en schakelt wetenschappers in voor begeleiding en inhoud van de kennisprocessen. 

3.3 Het WoordLab
Hier kom je in een ‘fake boekenruimte’. Het plafond bestaat uit de ruggen van afgeschreven boeken; de wanden zijn ermee gevuld. Maar er staan ook uitgaven over wetenschap en literatuur die in andere bibliotheken niet meer zijn te vinden.
Aan de grote houten tafel zitten studenten van Tilburg University en Hogescholen te werken. Deze instituten oefenen de wetenschappelijke steunfunctie voor de bibliotheek uit.

3.4 Het KunstLab
Het kunstlab wordt ook verhuurd. Diverse kunstenaarsverenigingen van zowel amateurs als professionals beheren dit Lab. Hier krijgen jonge kunstenaars de kans te exposeren.

3.5 Het DigiLab
Hier komen ontwikkelaars die creatieve en educatieve programma’s bedenken voor digibeten, ook voor degenen die nog niet ‘muisvaardig’ zijn.

3.6 Het GameLab
Het GameLab is typisch voor ontwikkelaars die ‘out of the box’ denken, een heel interessante groep die fraaie en innovatieve spelen produceren. Anderzijds krijgen ouders en opvoeders hier voorlichting.

3.7 Samenvattend met betrekking tot de Labs.
De gemeente vormt de spil voor de projecten die alle zijn gericht op sociale voorzieningen die alle drempels pogen te slechten, om tenminste iedereen voor te bereiden op een beroepspraktijk. Want dat is ‘de plus’ en blijkt voor alle betreffende groepen zeer effectief

4  Ecologie en circulariteit
Alle vloeren hebben vloerverwarming, er liggen veel zonnepanelen op het dak en er is een warmtepomp. Op andere daken van de Spoorzone liggen sedumdaken: doet binnen warm en aangenaam aan. Het Tilburgse Textielmuseum heeft in opdracht van de gemeente bewegende muren, de zes grootschalige textielen,  van 15,5 m ontwikkeld. Ze zijn transparant, van stevig visgaren of van twee lagen canvas met verbindingen met de eigenschappen isolatie-, geluids– en warmte werend: uniek qua innovatie! Ze hangen aan speciale rails met een gewicht van 250 kg elk.

5. Kroonluchter 013 
Rolph Adriaansen is initiatiefnemer van het project Kroonluchter 013 met de bedoeling mensen ervan bewust te maken dat je afval niet zomaar weg moet gooien. Je kunt er nog veel mee en hergebruik kan het zwerfafval tegengaan. Daarvoor zamelen de Tilburgers 250.000 plastic flesjes in.
Kroonluchter 013 hangt tot 31 december in de LocHal en gaat daarna, helaas, ergens anders heen. 
Parallel daaraan organiseren de Kennismakerij en het FutureLab het project “Van Pet naar Pret” over duurzaamheid en circulariteit (van informatie naar kennis!). De prachtige kroonluchter bestaat uit 169 bollen, uit recycled plastic.


Prins Heerlijk
We zetten zo’n 1816 stapjes naar deze zaak met charmes en goede sfeer. De lekkernijen staan op een étagère geschikt. Dat doet feestelijk aan.

Ondanks de kleine groep een heel gezellige dag. We hebben de gelegenheid met (nieuwe) leden nader kennis te maken. Daar dient zo’n dag ook voor.

Dank!
Alle lof voor Janine voor haar uitstekende organisatie, aan gids Charlotte en gids Emmy voor hun enthousiaste en ter zake zeer kundige rondleiding. 
txt Cocky Verweij
foto’s Bas Alberts en cv

 

Klik op de foto’s, om deze te vergroten.